Μπορεί η εβδομάδα που πέρασε να ήταν από τις πλέον «πυκνές» -πιθανότατα η πυκνότερη από την περίοδο μετά τη συνάντηση Πούτιν - Μπάιντεν στην Ελβετία τον Ιούνιο του 2021- σε διπλωματικές εξελίξεις μέσα στα σχεδόν τέσσερα χρόνια πολέμου στην Ουκρανία.
Φαίνεται, όμως, πως είναι εξαιρετικά αμφίβολο -γιατί ήταν εξαρχής δεδομένα δύσκολο- να υπάρξει κάποια συμφωνία ανάμεσα σε Κίεβο και Μόσχα για τη διμερή συνάντηση που έχει ζητήσει και έχει θέσει ως προαπαιτούμενο ο Ντόναλντ Τραμπ προκειμένου να γίνει το επόμενο βήμα στο πλαίσιο της ειρήνης όπως αυτός το έχει σχεδιάσει.
Ολες οι κινήσεις που γίνονται στο προσκήνιο -και είναι ξεκάθαρα λιγότερες από αυτές που δεν γίνονται γνωστές- φαίνεται ότι πέφτουν στο κενό. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν είναι μάλλον απίθανο να επιθυμεί συνάντηση με τον Ουκρανό ομόλογό του, καθώς κάτι τέτοιο θα του δημιουργούσε σημαντικό ζήτημα στο αφήγημα επάνω στο οποίο έχει στηρίξει τον -για τον ίδιο υπαρξιακό- πόλεμο, ενώ και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα ήθελε ιδανικά να την αποφύγει, καθώς δεν θέλει σε καμία περίπτωση και κάτω από άκρως πιεστικές συνθήκες να συζητήσει γι’ αυτό που ο Τραμπ έχει χαρακτηρίσει «ανταλλαγές γαιών»…
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει κάνει εκτενή αναφορά στην αλλαγή συνόρων στην Ουκρανία τόσο πριν όσο και μετά τη συνάντηση με τον Ρώσο ομόλογό του στην Αλάσκα. Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει ξεκαθαρίσει πως για τον ίδιο θα είναι εξαιρετικά απίθανο να συναινέσει σε διαπραγματεύσεις η Μόσχα χωρίς να συζητηθεί το τι «θα κρατήσει» από όσα ο ρωσικός στρατός ελέγχει, ειδικά στην ανατολική Ουκρανία. Για τη Ρωσία, η συζήτηση φαίνεται όντως να έχει στο επίκεντρο συγκεκριμένα την κοιλάδα του Ντονμπάς, που θα της δώσει ένα τεράστιο πλεονέκτημα τόσο για τα όποια μελλοντικά της σχέδια όσο και ένα σαφέστατο μήνυμα «νίκης» που έχει απόλυτη ανάγκη ο Ρώσος πρόεδρος για το εσωτερικό της χώρας του αλλά και την «παρακαταθήκη» του.
Το Ντονμπάς όμως δεν είναι ούτε απλή αλλά ούτε εύκολη υπόθεση και για την ίδια την Ουκρανία.
Στρατιωτική σημασία
Η περιοχή του Ντονμπάς υπήρξε πεδίο μερικών από τις πιο αιματηρές μάχες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και εξακολουθεί να αποτελεί σήμερα το κέντρο της σφοδρότερης αντιπαράθεσης ανάμεσα σε Ρωσία και Ουκρανία. Στον τρέχοντα πόλεμο, πόλεις όπως το Μπαχμούτ και η Αβντιίβκα αποτέλεσαν για χρόνια προπύργια των Ουκρανών, που ανάγκασαν τους Ρώσους να πληρώνουν βαρύ τίμημα για κάθε χιλιόμετρο προέλασης. Είναι επίσης οι μοναδικές μεγάλες πόλεις που η Ρωσία κατάφερε να καταλάβει μετά τον πρώτο χρόνο της εισβολής. Οι πόλεις που παραμένουν υπό ουκρανικό έλεγχο κυρίως συνδέονται με έναν οδικό άξονα Βορρά-Νότου, σχηματίζοντας μια κρίσιμη γραμμή άμυνας που εμποδίζει τις ρωσικές δυνάμεις να εξαπλωθούν προς το εσωτερικό της χώρας. Η απώλεια οποιασδήποτε από αυτές θα ισοδυναμούσε με κατάρρευση ολόκληρου του μετώπου, όπως τόνισε ο Σερχίι Κουζάν, επικεφαλής του Κέντρου Ασφάλειας και Συνεργασίας της Ουκρανίας.
Η παράδοση της περιοχής θα έδινε στη Μόσχα τον έλεγχο οχυρώσεων που η Ουκρανία κατασκεύαζε επί χρόνια με τεράστιο κόστος, αλλά και καίριας σημασίας σιδηροδρομικών υποδομών, σε μια γη πλούσια σε άνθρακα και ορυκτά. Πέρα από τις πυκνοκατοικημένες βιομηχανικές πόλεις απλώνεται ανοιχτό έδαφος, πύλη προς την καρδιά της Ουκρανίας.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου, με έδρα την Ουάσινγκτον, η παράδοση του Ντονμπάς χωρίς αντίσταση θα άφηνε τις ρωσικές δυνάμεις ελεύθερες να επαναλάβουν την προέλασή τους προς δυσμάς.
Ανθρωπιστικά ζητήματα
Μια πιθανή ρωσική κατάληψη θα μπορούσε να πυροδοτήσει ανθρωπιστική καταστροφή, με εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες να αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους ή να ζήσουν υπό τον ζυγό της κατοχής. ΜΜΕ, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ερευνητές του ΟΗΕ έχουν καταγράψει συστηματικές παραβιάσεις στα κατεχόμενα: αυθαίρετες συλλήψεις, βασανιστήρια και εξαφανίσεις.
Περισσότεροι από 200.000 πολίτες ζουν ακόμη στο ουκρανικό τμήμα της περιφέρειας Ντονέτσκ. Από τους 1.298 οικισμούς της περιοχής, οι 847 βρίσκονται ήδη υπό ρωσικό έλεγχο, εκ των οποίων 447 από το 2014, όταν η Μόσχα προσάρτησε την Κριμαία και εισέβαλε στην ανατολική Ουκρανία. Συνολικά, η Ρωσία ελέγχει περίπου τα δύο τρίτα της περιοχής.
Η Κατερίνα Αρισόι, καταγόμενη από το Μπαχμούτ και υπεύθυνη μιας ανθρωπιστικής οργάνωσης που βοηθά εκτοπισμένους, τόνισε ότι όσοι μένουν πίσω αντιμετωπίζουν σκοτεινό μέλλον. «Στις κατεχόμενες περιοχές δεν υπάρχει ζωή - απλώς επιβίωση», είπε χαρακτηριστικά.
Διαβάστε περισσότερα: https://www.protothema.gr/world/article/1686396/agathi-ta-nea-sunora-giati-i-oukrania-den-borei-na-paradosei-to-donbas/
